سرم ها جزو مواد دارویی هستند که دارای ترکیباتی متفاوت بوده و هر کدام از آنها برای بیماری خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. سرم ها دارای ترکیبات آمینو اسیدی، کربوهیدراتی، الکترولیتی و …. می باشند. در طبقه بندی محلول های تزریقی ترکیب شیمیایی و غلظت اسمزی محلول اهمیت دارد و تقسیم بندی آنها بر همین اساس انجام می گیرد.
 
 
سرم قندی و نمکی
 
محلول دکستروز سالین ۵% (D/S) از نظر ترکیبات شیمیایی معادل سرم قندی ۵% دارای گلوکز ، همانند نرمال سالین ۹/.% حاوی کلرور سدیم است. مورد استفاده این محلول در تامین انرژی ، آب و الکترولیتهای مورد نظر بیماران در تغذیه پارنترال و بیماران NPO است. استفاده از این محلول در مسمومیت ها مفید است.
 
 
سرم ِD/W5%
 
محلول قندی ۵% (D/W5%) در ابتدا ایزوتونیک است اما با متابولیزه شدن سریع گلوکز به مایعی هیپوتونیک ( ۱/۳ خارج سلول و ۲/۳ داخل سلول ) تبدیل می شود. این نکته باید در بیمارانی که در معرض خطر افزایش فشار داخل جمجمه هستند مورد توجه قرار گیرد.
 
نکات قابل توجه در سرم D/W5% عبارتست از :
 
1. محلول D/W5% محلول مناسبی برای احیا، و تامین مایع نیست 
 
2. به منظور ایجاد دیورز خفیف در درمان مسمومیت ها و دفع توکسمی بکار می رود.
 
3. استفاده از گلوکز به همراه انسولین و الکترولیت ها (KCL) در انفارکتوس میوکارد از آسیب بافتی می کاهد (سرم GIK) .
 
4. در بیماران N.P.O به منظور تامین انرژی بیماران و جلوگیری از تجزیه غیر ضروری پروتئین ها بدنبال فقر غذائی استفاده می شود.
 
5. این سرم جهت رقیق سازی برخی داروها برای انفوزیون داخل وریدی (مانند دوپامین و بی کربنات سدیم ) بکار می رود.
 
6. در بیمارانی که ادم ریوی دارند بعنوان محلول K.V.O جهت دسترسی و حفظ خط وریدی استفاده می شود.
 
7. در بیمارانی که تب شدید دارند به منظور تامین انرژی مصرف شده، استفاده می شود.
 
8. در بیمارانی که ادم ریوی دارند با تشدید دیورز از تجمع مایع آلوئولی می کاهد.
 
9. در جراحی ها ۱۵۰-۵۰ گرم گلوکز جهت جلوگیری از هیپو گلیسمی حین عمل انفوزیون شود.
 
10. محلول دکستروز ۱۰ درصد در مسمومیت با پتاسیم (هیپرکالمی) بهمراه انسولین استفاده می شود.
 
11. محلول دکستروز ۱۰ درصد همراه با اسیدهای آمینه (آمینوفیوژن ) و اینترا لیپید در تغذیه وریدی یا پارنترال (TPN) بیمار استفاده می شود.
 
 
 
12. از محلول دکستروز ۲۰ درصد برای تشخیص کمای هیپوگلیسمیک از هیپرگلیسمیک استفاده می شود.
 
13. از محلول دکستروز ۲۰ درصدبرای درمان کرامپ عضلانی در حین دیالیز برای بیماران اورمیک استفاده می شود.
 
14. استفاده از محلول دکستروز ۵ درصد در اختلالات آب و الکترولیت، در بیماران دهیدراته، در خونریزی های داخل جمجمه ای و در بیماران با افت فشارخون محدودیت دارد.
 
15. محلول های قندی فاقد الکترولیت بوده لذا پس از تزریق ضمن دیورز مقداری از الکترولیت ها مانند سدیم و پتاسیم را با خود دفع می کنند و ادامه سرم به تنهائی می تواند باعث هیپوکالمی و هیپوناترمی شود.
 
 
سرم رینگر لاکتات
 
محلول رینگر لاکتات با غلظتی مشابه پلاسما می باشد. نکات قابل توجه در سرم رینگر لاکتات عبارتست از:
 
1) در درمان هیپوولمی ، سوختگی ها ، جایگزین مایعات از دست رفته در اسهال و جایگزین خون از دست رفته در موارد حاد کاربرد دارد.
 
2) در نارسائی کلیه نباید مورد استفاده قرار گیرد.
 
3) لاکتات در بدن بسرعت به بیکربنات تبدیل می شود.
 
4) این محلول با سایر داروها هنگام تجویز همزمان ناسازگاری دارد.
 
5) به بیمار آموزش دهید ، درد و تورم محل تزریق را اطلاع دهد.
 
6) به همراه سایر محلولها در تغذیه موقتی بیماران بکار می رود.